Οι περισσότερες τροφές είναι ασφαλείς για εσάς και το μωρό σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το γεγονός όμως ότι μοιράζεστε τα πάντα με το μωρό σας είναι πολύ σημαντικό και για αυτό θα πρέπει οι διατροφικές σας συνήθειες να προσαρμοστούν έτσι ώστε όχι μόνο να το βοηθήσετε να αναπτυχθεί σωστά αλλά και να το προστατέψετε από τροφές που μπορεί να το βλάψουν.

• Για πιο λόγο πρέπει να προσέχω ιδιαίτερα κατά την εγκυμοσύνη;

Οι έγκυες γυναίκες και τα αναπτυσσόμενα έμβρυα τους είναι οργανισμοί ιδιαίτερα ευάλωτοι στους παθογόνους μικροοργανισμούς που μπορεί να βρίσκονται στα τρόφιμα. Η κύηση αποτελεί μία χρονική περίοδο όπου το ανοσοποιητικό σας σύστημα επηρεάζεται αρνητικά και εμφανίζει μειωμένη αντίσταση στα μικρόβια, σε σύγκριση με τη περίοδο πριν την εγκυμοσύνη. Επιπλέον, η άμυνα του οργανισμού του εμβρύου σας είναι ανώριμη, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο στους δυνητικά επιβλαβείς μικροοργανισμούς που μπορεί να το προσβάλλουν, εάν καταναλώσετε τρόφιμα που τους περιέχουν.

• Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω όταν είμαι έγκυος;

Οι τροφές που πρέπει να αποφεύγετε κατά την εγκυμοσύνη συνοψίζονται ως εξής:

• Τυριά που πρέπει να αποφεύγω στη εγκυμοσύνη

Τα μαλακά τυριά που ωριμάζουν από μύκητες (τυριά με άσπρες φλούδες) όπως το μπρι και το camebert, καθώς και τα μαλακά κατσικίσια τυριά όπως το cherve, πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Eπίσης, τα μαλακά μπλε τυριά, όπως το ροκφόρ, η γκοργκοτζόλα και το Δανέζικο μπλε τυρί δεν είναι ασφαλή, καθώς μπορεί να περιέχουν παθογόνα μικρόβια, όπως η listeria. Επιπλέον, τυριά που γίνονται από μη παστεριωμένο γάλα πρέπει να αποφεύγονται. Τα μαλακά τυριά μπορούν να καταναλωθούν κατά τη κύηση μόνο εάν έχουν πρώτα μαγειρευτεί. Αντιθέτως, τα σκληρά τυριά όπως το cheddar και η παρμεζάνα μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια ακόμη και αν γίνονται από μη παστεριωμένο γάλα καθώς περιέχουν λιγότερο νερό, με αποτέλεσμα ο κίνδυνος ανάπτυξης βακτηριδίων σε αυτά να είναι σημαντικά μικρότερος. Τα μαλακά τυριά που γίνονται από παστεριωμένο γάλα όπως το cottage cheese, η μοτσαρέλα, η φέτα, το χαλούμι κ.α. επίσης, μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια κατά την εγκυμοσύνη.

• Αυγά ωμά ή μισοψημένα

Βεβαιωθείτε ότι τα αυγά που καταναλώνετε είναι επαρκώς μαγειρεμένα, ώστε το ασπράδι και ο κρόκος να είναι σε στερεή κατάσταση, για να αποτραπεί ο κίνδυνος τροφικής δηλητηρίασης από σαλμονέλα. Σε αντίθετη περίπτωση, η τροφική δηλητηρίαση από σαλμονέλα είναι απίθανο να βλάψει το μωρό σας, αλλά μπορεί να προκαλέσει σε εσάς σοβαρά επεισόδια διάρροιας και εμετού. Αποφύγετε τη κατανάλωση τροφών που μπορεί να περιέχουν ωμά η μισοψημένα αυγά, όπως για παράδειγμα η σπιτική μαγιονέζα. Αυγά από πάπια, χήνα ή ορτύκι θα πρέπει, επίσης, να είναι πολύ καλά μαγειρεμένα.

• Πατέ

Αποφύγετε όλους τους τύπους πατέ, συμπεριλαμβανομένου του πατέ λαχανικών, καθώς μπορεί να περιέχουν λιστέρια.

• Ωμό ή μισοψημένο κρέας

Αποφύγετε τη κατανάλωση ωμού ή μισοψημένου κρέατος, εξαιτίας του πιθανού κινδύνου για τοξοπλάσμωση. Μαγειρέψτε τα κρέατα και τα πουλερικά επαρκώς, ώστε να μην υπάρχει ίχνος από ροζ κρέας ή αίμα, ιδίως σε πουλερικά, χοιρινό, λουκάνικα και κιμά. Καθαρίστε πολύ καλά όλες τις επιφάνειες και τα σκεύη που χρησιμοποιείτε για τη προετοιμασία του ωμού κρέατος, για την αποφυγή μετάδοσης παθογόνων μικροβίων. Επίσης, πλύνετε και στεγνώστε τα χέρια σας κάθε φορά που αγγίζετε ωμό κρέας.

• Προσοχή στη κατανάλωση αλλαντικών

Πολλά αλλαντικά, όπως το προσούτο, το σαλάμι και το πεπερόνι δεν είναι μαγειρεμένα, αλλά μπορεί να είναι απλά παστά. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος να περιέχουν παράσιτα που προκαλούν τοξοπλάσμωση. Είναι σημαντικό να ελέγχετε τις οδηγίες του προϊόντος, ώστε να γνωρίζεται εάν χρειάζεται πρώτα μαγείρεμα ή εάν είναι έτοιμο για άμεση κατανάλωση. Τα έτοιμα για κατανάλωση αλλαντικά μπορείτε να τα τοποθετήσετε για τέσσερις ημέρες στη κατάψυξη, ώστε να μειώσετε ακόμη περισσότερο το κίνδυνο λοίμωξης από παράσιτα. Εάν σκοπεύετε να τα μαγειρέψετε, για παράδειγμα να βάλετε πεπερόνι στη πίτσα, δεν χρειάζεται να καταψύξετε πρώτα. Σε κάθε περίπτωση, εάν βρίσκεστε σε ένα εστιατόριο μπορείτε να ρωτήσετε για το τρόπο παρασκευής του γεύματος, ώστε να είστε απόλυτα ασφαλής για αυτό που θα παραγγείλετε. Τα προσυσκευασμένα αλλαντικά, όπως το ζαμπόν και το κορν μπιφ, θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση στην εγκυμοσύνη.

• Αποφύγετε τη κατανάλωση συκωτιού

Το συκώτι ή προϊόντα που περιέχουν συκώτι, όπως το πατέ συκωτιού και τα λουκάνικα συκωτιού, πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καθώς περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α, που μπορεί να βλάψει το μωρό σας.

•  Κυνήγι

Αποφύγετε τη κατανάλωση κρέατος ζώων από κυνήγι, καθώς μπορεί να περιέχουν υψηλά επίπεδα μολύβδου, από τις σφαίρες που έχουν χρησιμοποιηθεί.

• Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα

Μην χρησιμοποιείτε πολυβιταμινούχα συμπληρώματα, συμπληρώματα από έλαια, από συκώτι ψαριών ή κάθε συμπλήρωμα που περιέχει βιταμίνη Α.

• Ψάρια και θαλασσινά που πρέπει να αποφεύγετε στην εγκυμοσύνη.

Μπορείτε να καταναλώσετε τα περισσότερα είδη ψαριών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Το ψάρι αποτελεί μια τροφή εξαιρετικά σημαντική για εσάς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και για την ανάπτυξη του μωρού σας. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι τύποι ψαριών που πρέπει να αποφεύγονται από γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες ή είναι ήδη έγκυες. Τα ψάρια αυτά είναι ο καρχαρίας, το σκουμπρί, ο ξιφίας και γενικώς, τα μεγάλα ψάρια των ωκεανών, καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδραργύρου, ενός στοιχείου που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του μωρού σας. Επίσης, θα πρέπει να περιορίσετε τη ποσότητα του τόνου που καταναλώνετε, καθώς και ο τόνος περιέχει υδράργυρο σε μεγαλύτερη συγκέντρωση από τα υπόλοιπα ψάρια. Δεν θα πρέπει να καταναλώνετε περισσότερο από 140 γρ. μαγειρεμένου τόνου την εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καλό είναι να περιορίσετε και τα γεύματα με λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός, η πέστροφα και η ρέγκα, καταναλώνοντας λιγότερο από δύο γεύματα την εβδομάδα, καθώς μπορεί να περιέχουν διοξίνες και πολυχλωριωμένα διφαινύλια, που σχετίζονται με ανάπτυξη νευροαναπτυξιακών διαταραχών στη παιδική ηλικία. Τα οστρακοειδή, όπως μύδια, αστακός, κάβουρας, γαρίδες, χτένια και γυαλιστερές, θα πρέπει να είναι πάντα μαγειρεμένα, διότι αν καταναλωθούν ωμά μπορεί να περιέχουν παθογόνα βακτήρια που ευθύνονται για τη πρόκληση τροφικής δηλητηρίασης. Το καπνιστό ψάρι είναι προτιμότερο να καταναλωθεί εάν είναι μαγειρεμένο. Τέλος, αποφύγετε το σούσι, διότι το ωμό ψάρι είναι επικίνδυνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μπορείτε να καταναλώσετε σούσι μόνο εάν το ψάρι έχει καταψυχθεί προηγουμένως, τουλάχιστον για τέσσερις ημέρες, για την εξουδετέρωση τον παθογόνων μικροοργανισμών.

•  Προσοχή στη κατανάλωση ξηρών καρπών

Εάν έχετε ιστορικό αλλεργίας στους ξηρούς καρπούς τότε θα πρέπει να αποφύγετε τη κατανάλωση τους στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορείτε να καταναλώσετε ξηρούς καρπούς σε λογικές ποσότητες.

• Γάλα και γιαούρτι στην εγκυμοσύνη

Εάν τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι παστεριωμένα μπορείτε να τα καταναλώσετε άφοβα. Αποφύγετε όλα τα είδη γαλακτοκομικών προϊόντων που δεν είναι παστεριωμένα, καθώς διατρέχετε σοβαρό κίνδυνο να προσβληθείτε από βακτήρια, όπως λιστέρια, σαλμονέλα, Ε. coli και Campylobacter, που προκαλούν τροφική δηλητηρίαση.

• Προσοχή στη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών

Είναι πολύ σημαντικό να πλένετε προσεχτικά τα φρούτα και τα λαχανικά που καταναλώνετε, καθώς υπάρχει κίνδυνος να προσβληθείτε από ένα παράσιτο, που ονομάζεται τοξόπλασμα. Παρόλο που η τοξοπλάσμωση είναι δυνατόν να μην προκαλέσει ιδιαίτερα συμπτώματα σε εσάς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αποτελεί μία λοίμωξη εξαιρετικά επικίνδυνη έως και θανατηφόρα για το έμβρυο σας.

• Καφές και αλκοόλ

Δεν υπάρχει λόγος να αποκλείσετε το καφέ από τις καθημερινές σας συνήθειες. Μέτριες ποσότητες καφεΐνης είναι ασφαλείς να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση. Το γεγονός ότι η καφεΐνη βρίσκεται εκτός από το καφέ, στο τσάι (συμπεριλαμβάνεται και το πράσινο τσάι), στη σοκολάτα, καθώς και σε μερικά ποτά, έχει αποδειχθεί ότι μπορεί σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να διαταράσσει τη λειτουργία του πλακούντα, με αποτέλεσμα την ανάγκη για περιορισμό της ημερήσιας πρόσληψης καφεΐνης. Τα 200 mg καφεΐνης την ημέρα θεωρούνται ασφαλή, καθώς μεγαλύτερες ποσότητες κατανάλωσης καφεΐνης έχουν συνδεθεί με χαμηλό βάρος γέννησης νεογνού ή ακόμη και αποβολή. Προτιμήστε ντεκαφεϊνέ προϊόντα και αποφύγετε τα energy drinks που περιέχουν υψηλές ποσότητες καφεΐνης. Έχετε υπόψιν ότι μία κούπα στιγμιαίου καφέ περιλαμβάνει 100 mg καφεΐνης, μία κούπα καφέ φίλτρου 140 mg καφεΐνης και μία κούπα τσάι 75 mg καφεΐνης.

Όσον αναφορά στο αλκοόλ, η κατανάλωση του μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου και να προκαλέσει σοβαρές ανωμαλίες. Εάν καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ κατά την εγκυμοσύνη, μπορεί το μωρό σας να αναπτύξει ένα σύνδρομο γνωστό ως fetal alcohol syndrome, που περιλαμβάνει καθυστέρηση της ανάπτυξης, ανωμαλίες στο πρόσωπο και διαταραχές μάθησης και συμπεριφοράς στη ζωή του μετά το τοκετό. Καθώς δεν είναι γνωστή η ποσότητα αλκοόλ ανά βδομάδα που μπορεί να καταναλώσει με ασφάλεια μία έγκυος, συνιστάται η μέγιστη ποσότητα να μην ξεπερνάει τις μία έως δύο μονάδες αλκοόλ, το πολύ δύο φορές την εβδομάδα (1 μονάδα αλκοόλ είναι 10 ml ή 8 γρ. αλκοόλης και αντιστοιχεί σε μισό ποτήρι μπύρας ή μισό ποτήρι κρασιού ή μία μεζούρα ουίσκι).