Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι η πιο συχνή αιτία εμφάνισης συμπτωμάτων από το κόλπο της γυναίκας και οφείλεται στη διαταραχή της φυσιολογικής ισορροπίας των μικροοργανισμών του κόλπου, που οδηγεί στην αυξημένη συγκέντρωση διαφόρων αναερόβιων βακτηρίων, όπως ο αιμόφιλος του κόλπου, το μυκόπλασμα, το ουρεόπλασμα κ.α. Αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (ΣΜΝ), ενώ πολλές φορές μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα, χωρίς θεραπεία.
Είναι συχνή η βακτηριακή κολπίτιδα;
Είναι ιδιαίτερα συχνή, κυρίως μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Στις ΗΠΑ εμφανίζει μια συχνότητα, περίπου, 30% στις γυναίκες ηλικίας 14-49 ετών, 25% στις γυναίκες που βρίσκονται σε κύηση και περίπου, 20% σε γυναίκες που δεν έχουν ακόμη σεξουαλικές επαφές. Η πλειοψηφία των γυναικών με βακτηριακή κολπίτιδα (84%) δεν αντιλαμβάνεται κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα, ενώ ο κίνδυνος να εμφανίσει μια γυναίκα βακτηριακή κολπίτιδα αυξάνεται με την αύξηση των σεξουαλικών συντρόφων.
Τι συμπτώματα θα εμφανίσω εάν έχω βακτηριακή κολπίτιδα;
Πολλές γυναίκες με βακτηριακή κολπίτιδα δεν εμφανίζουν καθόλου συμπτώματα. Εάν εμφανίζεται συμπτώματα, αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν:
- Λεπτόρρευστη λευκή ή γκρι κολπική έκκριση
- Πόνο, αίσθημα φαγούρας ή καύσους μέσα στο κόλπο
- Έντονη οσμή ψαριού, ιδίως μετά τη σεξουαλική επαφή
- Αίσθημα καύσους κατά τη διάρκεια της ούρησης
- Φαγούρα εξωτερικά γύρω από το κόλπο
Πως μπορώ να προσβληθώ από βακτηριακή κολπίτιδα;
Ένας μύθος που αφορά στη βακτηριακή κολπίτιδα είναι ότι προκαλείται πιο συχνά σε γυναίκες που δεν είναι σχολαστικές με την καθαριότητα της ευαίσθητης περιοχής. Στη πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Οι συχνές πλύσεις του κόλπου και της ευαίσθητης περιοχής και η χρήση αφρόλουτρου ή αντισηπτικών στην ευαίσθητη περιοχή αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες που προκαλούν τη βακτηριακή κολπίτιδα. Παρόλο που δεν είναι απόλυτα κατανοητός ο μηχανισμός για την εμφάνιση της βακτηριακής κολπίτιδας, είναι αποδεκτό ότι παράγοντες, όπως τα αντισηπτικά ή οι συχνές πλύσεις του κόλπου, μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία της κολπικής χλωρίδας, με αποτέλεσμα να κάνουν το περιβάλλον του κόλπου πιο ευάλωτο για την ανάπτυξη των βακτηρίων που προκαλούν τη λοίμωξη. Ο κίνδυνος λοιπόν για να εμφανίσετε βακτηριακή κολπίτιδα αυξάνεται εάν:
- Κάνετε συχνές πλύσεις του κόλπου ή της ευαίσθητης περιοχής
- Χρησιμοποιείτε ενδομητρικό σπείραμα (σπιράλ) για αντισύλληψη
- Εάν έχετε καινούργιο σεξουαλικό σύντροφο ή αλλάζετε συχνά σεξουαλικούς συντρόφους
- Εάν καπνίζετε
- Εάν είχατε στο παρελθόν κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα
Δεν ισχύει ότι μπορεί να κολλήσετε βακτηριακή κολπίτιδα από το κάθισμα της τουαλέτας ή τις πισίνες, ενώ είναι λιγότερο πιθανό να εμφανίσετε βακτηριακή κολπίτιδα εάν χρησιμοποιείται προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής πράξης.
Πως θα ξέρω εάν έχω βακτηριακή κολπίτιδα;
Εάν εμφανίζεται αυξημένες κολπικές εκκρίσεις, ιδίως δύσοσμες, ή κάποιο άλλο από τα συμπτώματα που ήδη αναφέραμε, καλό θα είναι να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας. Πολλές φορές η διάγνωση μπορεί να τεθεί από τη χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά ψαριού, ενώ υπάρχουν και εξετάσεις που μπορεί να γίνουν για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Μέτρηση του PH του κόλπου
Φυσιολογικά οι κολπικές εκκρίσεις έχουν όξινο PH, σε περιπτώσεις όμως βακτηριακής κολπίτιδας το PH γίνεται αλκαλικό, δηλαδή ανεβαίνει, γεγονός που οφείλεται στη μεγάλη ανάπτυξη μικροβίων.
- Καλλιέργεια κολπικού υγρού
Γίνεται με τη λήψη κολπικών υγρών, με μία γρήγορη και ανώδυνη διαδικασία και εν συνεχεία με την εργαστηριακή διερεύνηση για την ύπαρξη ενός ή περισσότερων μικροβίων σε αυτά.
Είμαι έγκυος, μπορεί η βακτηριακή κολπίτιδα να επηρεάσει το μωρό μου;
Εάν είστε έγκυος και εμφανίζεται συμπτώματα βακτηριακής κολπίτιδας, είναι απαραίτητο να αρχίσετε φαρμακευτική αγωγή. Η βακτηριακή κολπίτιδα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει:
- Πρόωρη ρήξη των εμβρυϊκών υμένων
- Πρόωρο τοκετό
- Ενδομητρίτιδα μετά το τοκετό
Η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής στις έγκυες γυναίκες είναι αποτελεσματική και ασφαλής και είναι δυνατόν να χορηγηθεί είτε ενδοκολπικά, είτε από το στόμα κατά τη διάρκεια της κύησης, καθώς και κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Ποια είναι η θεραπεία της βακτηριακής κολπίτιδας;
Όλες οι γυναίκες με βακτηριακή κολπίτιδα που εμφανίζουν συμπτώματα πρέπει να τεθούν σε θεραπεία. Το κύριο όφελος της θεραπείας είναι η υποχώρηση και η ανακούφιση από τα κολπικά συμπτώματα, ενώ πιθανό όφελος μπορεί να είναι η μείωση της πιθανότητας για την ανάπτυξη και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων, όπως τα χλαμύδια, η γονόρροια, η τριχομονάδα, o HIV και ο έρπης των γεννητικών οργάνων. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, που δεν εμφανίζονται τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της βακτηριακής κολπίτιδας, δεν υπάρχει και η ανάγκη για θεραπεία. Η φαρμακευτική αγωγή για τη βακτηριακή κολπίτιδα περιλαμβάνει:
- Μετρονιδαζόλη, από το στόμα 500 mg δύο φορές την ημέρα για μία εβδομάδα ή
- Μετρονιδαζόλη gel 0,75% ενδοκολπικά, μία φορά την ημέρα για πέντε ημέρες ή
- Κλινδαμυκίνη κρέμα 2% ενδοκολπικά κάθε βράδυ για μια εβδομάδα
Εάν λάβετε μετρονιδαζόλη θα πρέπει να αποφύγετε τη κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια της θεραπείας και για άλλες 24 ώρες μετά τη λήξη της θεραπείας. Εάν λαμβάνετε κρέμα κλινδαμυκίνης είναι δυνατόν να μειώσει την αποτελεσματικότητα της χρήσης latex προφυλακτικών ή διαφράγματος ακόμη και πέντε ημέρες μετά τη λήξη της θεραπείας. Οι κολπικές πλύσεις όχι μόνο δεν βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, αλλά μπορεί να οδηγήσουν και σε υπότροπες. Επίσης, η κατανάλωση γιαουρτιού ή η χρήση προβιοτικών δεν εμφανίζει αποδεδειγμένο όφελος στη πρόληψη ή τη θεραπεία της βακτηριακής κολπίτιδας.
Έχω ολοκληρώσει τη θεραπεία μου για βακτηριακή κολπίτιδα, πρέπει να κάνω επανέλεγχο;
- Εάν δεν είστε έγκυος και τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει, δεν υπάρχει λόγος να επαναλάβετε καλλιέργεια κολπικού υγρού για να ελέγξετε εάν έχει θεραπευτεί η βακτηριακή κολπίτιδα.
- Εάν δεν είστε έγκυος και ξανά εμφανίζονται τα συμπτώματα ή δεν έχετε λάβει σωστά την αγωγή, θα πρέπει να επαναλάβετε τη καλλιέργεια κολπικού υγρού και πιθανό να τεθείτε σε επαναλαμβανόμενη θεραπεία.
- Εάν είστε έγκυος θα πρέπει να επαναλάβετε τη καλλιέργεια κολπικού υγρού, ώστε να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα τη θεραπείας.
- Εάν έχετε ενδομητρικό σπιράλ και παρουσιάζετε υποτροπές στη βακτηριακή κολπίτιδα, ίσως χρειαστεί να το αφαιρέσετε και αφού λάβετε τη κατάλληλη θεραπεία να χρησιμοποιήσετε κάποια άλλη μορφή αντισύλληψης.
Σε περίπτωση που εμφανίζονται πολλές υποτροπές μετά τη λήψη ολοκληρωμένης θεραπείας, η χορήγηση gel μετρονιδαζόλης δύο φορές την εβδομάδα για 4-6 μήνες είναι αποτελεσματική για τη μείωση του ποσοστού υποτροπών.
Είναι απαραίτητο να λάβει και ο σύντροφος μου θεραπεία;
Όχι. Η βακτηριακή κολπίτιδα δεν αποτελεί σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η χορήγηση θεραπείας στον σεξουαλικό σας σύντροφο δεν συστήνεται, καθώς δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να σας ωφελήσει μειώνοντας τη πιθανότητα υποτροπής της βακτηριακής κολπίτιδας.
